– آیا دلیل دورهای متوالی برد در شرط بندی مهارت است یا خوش شانسی؟
– ارزیابی مهارت به کمک یک سکه
– مثال فلوید می ودر
بدون شک یکی از ویژگی‌هایی که ستاره‌های ورزشی داشته‌اند این است که همیشه سعی میکنند شکست نخورند: روگر فدرر در ویمبلدون، یورگن کلوپ در خانه و فلوید می ودر در رینگ. اما آیا بردهایی که داشته‌اند را مدیون مهارت بالای خود هستند – یا خوش شانسی؟ در ادامه متوجه خواهید شد.
این شخصیت ها همه در صدر حرفه‌ی خود هستند، اما، هم در گذشته و هم در زمان حال، چطور توانسته‌اند که همیشه برنده شوند و بالاتر از- یا برابر با – رقیبان با استعداد خود قرار بگیرند؟ حقیقت این است که در کنار استعدادی که داشته‌اند خوش شانسی هم یکی از عوامل بردهای پی در پی آنها است.
⦁ روانشناسی شرط بندی: یک دوره‌ی فشرده برای شرط بندهای حرفه‌ای علاقه مند
جایگزین کردن شخصیت‌ها با سکه
اگر عملکرد و شخصیت فردی ورزشکاران حرفه ای را کنار بگذارید و این دورهای مسابقه را به عنوان وقایع ریاضی در نظر بگیرید خیلی راحتتر میتوانید بفهمید که چطور درک نادرستی از دورهای برنده داریم. برای مثال ستاره‌ی بوکس فلوید می ودر را در نظر بگیرید و مسابقات را به عنوان بالا انداختن سکه در نظر بگیرید، نه رقابتی بر مبنای مهارت.
اگر قرار باشد یک سکه را صد بار به هوا بیاندازید، علم احتمال میگوید که 75% احتمال دارد که حداقل شش بار پشت سر هم شیر (یا خط) بیاید، و 10% هم احتمال دارد که 10 بار پشت سر هم شیر (یا خط) بیاید.
تصور کنید که این توالی را به شکل زیر نشان میدهیم، یعنی O به معنای شیر و X به معنای خط است:
شما به عنوان یک انسان طبیعتا به سمت ساده‌ترین الگوی قابل تعریف کشیده میشوید – یعنی بیشترین توالی O در ردیف چهارم. آیا معنای این توالی این است که این دوره قابل توجه تر از دوره‌های دیگر است؟ آیا در این دوره سکه بیشتر به سمت شیر افتاده است؟ آیا این نتیجه نشان از مهارت بالا است؟ نه. شما فقط یک سکه دارید. علم احتمال میگوید که این توالی‌ها فقط گاهی اوقات رخ میدهند.
هر دور بازی میتواند قضاوت بازیکنان تنیس، بوکسورها، مدیران و غیره را به همان شکلی که در بالا گفتیم منحرف کند – البته انحراف فکری بر اثر دورهای متوالی برد ناراحت کننده تر است – و باعث شود که شانس‌های برد را در ادامه‌ی الگو بیش از حد ارزیابی کنیم.
برای مثال، اگر جای O و X را با W و L عوض کنیم (برای بردها و باخت ها)، به الگوی زیر میرسیم:
در اولین برداشتی که دارید به نظرتان جای سه علامت ؟؟؟ را باید با چه چیزی پر کنیم؟ اکثر افراد فکر میکنند که برد همچنان ادامه دارد. حالا تصویر زیر را ببینید:
این بار فکر میکنید که علامت ؟؟؟ با چه چیزی پر میشود؟ طبیعتا الگو را اینگونه ادامه میدهیم: “WWWWW” – هر چند که این جای خالی را با هر توالی دیگری هم میتوان پر کرد. چرا؟ مطمئنا دلیلش این است که مغز انسان به طور طبیعی الگوهایی را ایجاد کرده و به آنها پایبند می‌ماند – حتی اگر هیچ منطقی پشت این انتخاب نباشد. بخش دیگر روان انسان یعنی خطای قمارباز هم در تصمیم ما نقش دارد.
عامل مهارت
البته هیچ کس نمیگوید که شخصیت های بزرگ ورزشی فقط با شانس توانسته‌اند به این جایگاه بالا برسند. مشخص است که استعدادشان به آنها کمک کرده تا در این جایگاه قرار بگیرند. در اصل، مهارتشان باعث شده که نسبت به دیگران سکه‌ی بهتری باشند و بیشتر روی H (یا برنده) فرود بیایند، اما به هر حال این نتیجه همیشگی و قطعی نیست.
برای مثال وقتی رافائل نادال در زمین خاکی بازی میکند میتوان او را یک سکه‌ی برنده در نظر گرفت. در سال‌های اخیر درصد برد او در زمین‌های خاکی به طور میانگین 95.4% بود، و این درصد بالا نشان میدهد که بردهای رافائل فقط به دلیل خوش‌شانسی نبوده، اما در عملکرد بینظیر او در فصل بازیهای 2010 شانس هم نقش داشته است.
⦁ نقش سرعت زمین در شرط بندی تنیس
بنابراین آیا دلیل تسلط فدرر در ویمبلدون این بود که او بهتر از پیت سامپراس بود؟ یا آیا در دهه‌ی 1970 تیم هیت (Heat) هم به اندازه‌ی تیم لیکرز (Lakers)، و بعد از توالی تاریخی آنها، عملکرد خوبی داشت؟
در جواب میتوان گفت: شاید. در واقع، توالی دورهای برد به ترکیبی از چند عامل بستگی دارد – که یکی از آنها خوش شانسی است. وقتی نقش شانس را نادیده میگیریم، قربانی برآورد اشتباه و بها دادن بیش از حد به فرصت‌های برد تیم میشویم.
در ورزش‌های آمریکایی، شانس نقش مهمی در پیشرفت بازیکنان دارد، تا جایی که حزب تساوی گرا مطمئن است که استعداد تیم‌ها با هم برابر است و به همین دلیل، درست مثل فوتبالیست‌های اروپایی، فرصت یک تیم برای غلبه بر سایر تیم‌ها کم است.
گذشته از دورهای متوالی برد، وقتی از هر شاخص دیگری به عنوان راهنمای پیش بینی برد یا باخت استفاده میکنیم باید احتیاط کنیم. آیا واقعا باید باور داشته باشیم که تیمی با توالی برد و باخت پنج تایی LLWWW میتواند تیمی با توالی برد و باخت WWLLL را شکست دهد؟
اگر از این مقاله لذت بردید شاید به دیگر مقالات روانشانسی شرط بندی در سایت فوتبالی هم علاقه مند باشید.
منبع مقاله: پیناکل
ترجمه اختصاصی از فوتبالی
